Does Subclinical Hypothyroidism Alter the Axis of QRS and P Waves?

Does Subclinical Hypothyroidism Alter the Axis of QRS and P Waves? [Kafkas J Med Sci]

Kafkas J Med Sci. 2022; 12(3): 247-251 | DOI: 10.5505/kjms.2022.87846

Does Subclinical Hypothyroidism Alter the Axis of QRS and P Waves?

Timor Omar¹, Metin Çağdaş², Mahmut Yesin³, Doğan Ilis⁴, Muammer Karakayalı¹, İnanc Artac¹, Mustafa Avcı⁵, Hikmet Utku Odman⁶, Yavuz Karabağ¹, Ibrahim Rencüzoğulları¹
¹Department of Cardiology, Kafkas University, Kars, Turkey
²Department of Cardiology, Gebze Fatih State Hospital, Kocaeli, Turkey
³Department of Cardiology, Acıbadem Kocaeli Hospital, Kocaeli, Turkey
⁴Department of Cardiology, Kars Harakani State Hospital, Kars, Turkey
⁵Department of Internal Medicine, Karacabey State Hospital, Bursa, Turkey
⁶Department of Internal Medicine, Private Medikar Hospital, Karabük, Turkey

Aim: What changes subclinical hypothyroidism (SCH) causes on the 12-lead surface electrocardiogram (ECG) has remained elusive. We examined the relationship between subclinical hypothyroidism and cardiac electromechanics, including P wave and QRS axes on ECG and cardiac functions by 2D speckle-tracking echocardiography (2D-STE). Material and Method: This cross-sectional study included 109 SCH patients who presented to the internal disease outpatient clinic between November 10, 2018, and January 30, 2019. ECG, 2D-STE images, and laboratory findings at admission were recorded for all patients. Findings were compared with a sex and age-matched control group of 74 healthy adults.
Results: The median age of the patients was 41 (IQR, 34–50) years, and 76.1% were female. QTc interval was significantly longer in the patient group than in the control group.[435 ms (IQR, 421–457) vs. 424 ms (IQR, 412–438), p=0.001]. The remaining ECG features, including P wave and QRS axes, were similar between the patient and control groups. There were no significant differences between the patients and control group regarding laboratory and echocardiography findings, including left ventricle global longitudinal strain.
Conclusion: According to our findings, individuals with SCH exhibited no change in myocardial mobility as measured by strain echocardiography. In addition, SCH may not cause significant ECG changes, except that these patients have a longer QTc interval than subjects with euthyroidism.

Keywords: ECG, electrocardiogram, QRS axis, QTc interval; speckle-tracking echocardiography; subclinical hypothyroidism

Subklinik Hipotiroidi QRS ve P Dalgası Aksını Değiştirir mi?

Timor Omar¹, Metin Çağdaş², Mahmut Yesin³, Doğan Ilis⁴, Muammer Karakayalı¹, İnanc Artac¹, Mustafa Avcı⁵, Hikmet Utku Odman⁶, Yavuz Karabağ¹, Ibrahim Rencüzoğulları¹
¹Kafkas Üniversitesi Tıp Fakültesi, Kardiyoloji Anabilim Dalı, Kars
²Gebze Fatih Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Kocaeli
³Acıbadem Kocaeli Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Kocaeli
⁴Kars Harakani Devlet Hastanesi, Kardiyoloji Bölümü, Kars
⁵Karacabey Devlet Hastanesi, İç Hastalıkları Bölümü, Bursa
⁶Özel Medikar Hastanesi, İç Hastalıkları Bölümü, Karabük

Amaç: Subklinik hipotiroidi (SCH)’nin yüzeyel 12-lead’li elektrokardiyografi (EKG)’de yaptığı değişikler tam olarak açıklığa kavuşmamıştır. SCH ile EKG’deki P dalgası ve QRS eksenleri ve 2D speckle-tracking ekokardiyografi (2D-STE) ile incelenen kardiyak fonksiyonlar dâhil kardiyak elektromekanik arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.
Materyal ve Metot: Bu kesitsel çalışmaya 10 Kasım 2018 ile 30 Ocak 2019 tarihleri arasında dâhiliye polikliniğine başvuran 109 SCH hastası dâhil edildi. Tüm hastaların başvuru anındaki EKG, 2D-STE görüntüleri ve laboratuvar bulguları kaydedildi. Bulgular, 74 sağlıklı yetişkinden oluşan cinsiyet ve yaş uyumlu kontrol grubuyla karşılaştırıldı. Bulgular: Hastaların ortanca yaşı 41 (IQR, 34–50) yıl ve %76,1’i kadındı. QTc süresi hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha uzundu.[435 ms (IQR, 421–457) vs. 424 ms (IQR, 412–438), p=0,001]. P dalgası ve QRS eksenleri dâhil kalan EKG özellikleri hasta ve kontrol grupları arasında benzerdi. Sol ventrikül global longitudinal strain dâhil ekokardiyografi ve laboratuvar bulguları açısından hastalar ve kontrol grubu arasında anlamlı fark yoktu.
Sonuç: Çalışmamıza göre, 2D-STE ile incelendiğinde SCH hastalarının miyokard hareketinde değişiklik olmadığını görüldü. Ayrıca, bu hastaların ötiroid bireylerden daha uzun QTc süresine sahip olması dışında, önemli EKG değişikliklerine neden olmadığı ortaya kondu.

Anahtar Kelimeler: subklinik hipotiroidi, EKG, elektrokardiyogram, speckletracking ekokardiyografi; QTc süresi; QRS aksı

Timor Omar, Metin Çağdaş, Mahmut Yesin, Doğan Ilis, Muammer Karakayalı, İnanc Artac, Mustafa Avcı, Hikmet Utku Odman, Yavuz Karabağ, Ibrahim Rencüzoğulları. Does Subclinical Hypothyroidism Alter the Axis of QRS and P Waves?. Kafkas J Med Sci. 2022; 12(3): 247-251

Corresponding Author: Timor Omar, Türkiye

TOOLS