Hemodiyaliz Hastalarında Dermatolojik Bulguların Değerlendirilmesi

Hemodiyaliz Hastalarında Dermatolojik Bulguların Değerlendirilmesi [Kafkas J Med Sci]

Kafkas J Med Sci. 2025; 15(2): 178-183 | DOI: 10.5505/kjms.2025.33269

Hemodiyaliz Hastalarında Dermatolojik Bulguların Değerlendirilmesi

Zeynep Karaca Ural¹, Zeynep Utlu¹, Can Sevinc², Turkan Tuğba Yıldız³
¹Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dermatoloji Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye
²Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi, Nefroloji Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye
³Erzurum Şehir Hastanesi, Dermatoloji Anabilim Dalı, Erzurum, Türkiye

Amaç: Kronik böbrek hastalığı, giderek artan küresel bir halk sağlığı sorunudur. Hemodiyaliz, son dönem böbrek yetmezliği için en sık kullanılan tedavi yöntemidir. Hemodiyaliz hastalarında kaşıntı, kserozis ve tırnak veya mukozal değişiklikler gibi yaygın dermatolojik komplikasyonlar, yaşam kalitesini önemli ölçüde bozabilmektedir. Bu çalışma, hemodiyaliz hastalarındaki bu dermatolojik bulguların prevalansını ve özelliklerini değerlendirmeyi amaçlamaktadır.
Materyal ve Metod: Bu kesitsel çalışma, 20 Eylül – 20 Kasım 2020 tarihleri arasında Türkiye’nin doğusunda bir şehirde gerçekleştirilmiştir. Toplam 132 hemodiyaliz hastası detaylı bir dermatolojik muayeneden geçirilmiştir. Tüm patolojik dermatolojik bulgular kaydedilmiş ve bunların eşlik eden hastalıklarla, hemodiyaliz süresi, hemodiyaliz sıklığı ve yaş ile ilişkileri değerlendirilmiştir.
Bulgular: Çalışmaya dâhil edilen 132 hastanın tamamında (ortalama yaş: 58,06; %48,5’i kadın) en az bir dermatolojik bulgu saptandı. Hastaların %36,4’ünde kaşıntı, %50’sinde ise kseroz gözlendi. Tırnak değişiklikleri %60,6’sında kaydedildi. Oral mukozal bulgular arasında en sık kserostomi (%28) ve oral kandidiyazis (%18,2) görüldü. Hastaların %39,4’ünde pigmentasyon bozuklukları saptanırken, %38,6’sında fistül bölgesinde lokal komplikasyonlar bulundu. İleri yaş, kaşıntı (p=0,003), kserozis (p=0,039) ve oral kandidiyazis (p=0,008) prevalansının anlamlı şekilde daha yüksek olmasıyla ilişkiliydi.
Sonuç: Dermatolojik bulgular, hemodiyaliz hastalarında yaygın ve çeşitlidir. Kaşıntı, kserozis ve oral kandidiyazis yaşla birlikte anlamlı olarak artış göstermekte olup, hedeflenmiş dermatolojik bakım ihtiyacını vurgulamaktadır. Bu bulgular, düzenli dermatolojik değerlendirmelerin hasta sonuçlarını ve yaşam kalitesini iyileştirmedeki önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler: deri, dermatolojik bulgu, hemodiyaliz, mukokutanöz

Evaluation of Dermatological Findings in Hemodialysis Patients

Zeynep Karaca Ural¹, Zeynep Utlu¹, Can Sevinc², Turkan Tuğba Yıldız³
¹Department of Dermatology, Ataturk University Faculty of Medicine, Erzurum, Türkiye
²Department of Nephrology, Ataturk University Faculty of Medicine, Erzurum, Türkiye
³Department of Dermatology, Erzurum City Hospital, Erzurum, Türkiye

Aim: Chronic kidney disease is an increasing global public health concern. Hemodialysis is the most commonly utilized replacement therapy for end-stage renal disease. Common dermatological complications in hemodialysis patients, such as pruritus, xerosis, and nail or mucosal changes, significantly impair quality of life. This study aims to assess the prevalence and characteristics of these dermatological findings in hemodialysis patients.
Materials and Methods: This cross-sectional study was carried out between September 20 and November 20, 2020, in a city in Eastern Türkiye. A total of 132 hemodialysis patients underwent a detailed dermatological examination. All pathological dermatological findings were documented, and their associations with comorbidities, duration of hemodialysis, frequency of hemodialysis, and age were evaluated.
Results: At least one dermatological finding was detected in all cases among the 132 patients included in the study (mean age: 58.06 years; 48.5% female). Pruritus was observed in 36.4% of the patients, while xerosis was noted in 50%. Nail changes were recorded in 60.6% of the patients. Among oral mucosal findings, the most common were xerostomia (28%) and oral candidiasis (18.2%). Pigmentation disorders were identified in 39.4% of the patients, whereas 38.6% exhibited local complications at the fistula site. Advanced age was significantly associated with a higher prevalence of pruritus (p=0.003), xerosis (p=0.039), and oral candidiasis (p=0.008).
Conclusion: Dermatological findings are common and diverse in hemodialysis patients. Pruritus, xerosis, and oral candidiasis significantly increase with aging, highlighting the need for targeted dermatological care. These findings underscore the importance of regular dermatological evaluations to improve patient outcomes and quality of life.

Keywords: skin, dermatologic manifestation, hemodialysis, mucocutaneous

Zeynep Karaca Ural, Zeynep Utlu, Can Sevinc, Turkan Tuğba Yıldız. Evaluation of Dermatological Findings in Hemodialysis Patients. Kafkas J Med Sci. 2025; 15(2): 178-183

Sorumlu Yazar: Zeynep Karaca Ural, Türkiye

ARAÇLAR