Diyabetli Hastalarda COVID-19 Aşı Tereddütünün Sıklığı ve Etkileyen Faktörler

Diyabetli Hastalarda COVID-19 Aşı Tereddütünün Sıklığı ve Etkileyen Faktörler [Kafkas J Med Sci]

Kafkas J Med Sci. 2023; 13(3): 252-256 | DOI: 10.5505/kjms.2023.08058

Diyabetli Hastalarda COVID-19 Aşı Tereddütünün Sıklığı ve Etkileyen Faktörler

Mehmet Ali Eren¹, Hüseyin Karaaslan¹, Sanem Gökçen Merve Kılınç¹, Veysel Altınyaprak², Gizem Ilgın Kaplan¹, Tevfik Sabuncu¹
¹Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bilim Dalı, Şanlıurfa, Türkiye
²Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi, İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı, Şanlıurfa, Türkiye

Amaç: Aşılama süreci, COVID-19 salgınıyla mücadelede en etkin stratejilerden biridir. Ancak, etkinliği aşı reddinden büyük ölçüde etkilenebilmektedir. Diyabetes mellitus, genel olarak immünsupresif bir durum olarak kabul edilmektedir ve bu hasta grubunda COVID-19’a bağlı morbidite ve mortalitede artış söz konusu olmaktadır. Bu nedenle diyabet hastalarına COVID-19 aşısı şiddetle tavsiye edilmektedir. Bu çalışmada diyabetiklerde aşılama sıklığı ve aşı reddini etkileyen sosyal, demografik ve klinik faktörlerin araştırılması amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Bu kesitsel çalışmada aşı olan ve olmayan katılımcıların demografik, sosyal ve bireysel özelliklerini belirlemek için anket kullanıldı. Diyabeti olan ve soruları cevaplayabilecek fiziksel ve zihinsel kapasiteye sahip hastalar başvuru sırasına göre çalışmaya dâhil edildi. Önceden hazırlanmış sorular yüz yüze anket yöntemiyle katılımcılara soruldu. Katılımcılar COVID-19 aşısı olan (Grup 1=180) ve olmayan (Grup 2=26) olmak üzere iki gruba ayrıldı.
Bulgular: Aşılanma sıklığı %87,4 idi. Aşılı ve aşısız gruplar arasında yaş, diyabet yaşı, cinsiyet, diyabet tipi, insülin kullanımı, sigara kullanımı, medeni durum, yaşanılan yer, eğitim durumu, COVID-19 geçirme öyküsü, yakınlarından birinin COVID-19 geçirmesi ve yakınlarından birini COVID-19 nedeniyle kaybetmesi açısından fark yoktu. Herhangi bir zamanda influenza aşısı olma oranı aşılanmamış grupta aşılanmış gruba göre anlamlı olarak daha düşüktü (%7,7’ye karşı %26,1, p=0,047).
Sonuç: Diyabetik hastalarımızın COVID-19 aşılanma oranları il genelinden yüksek ve Türkiye geneli ile aynıydı ve bu durum demografik, sosyal ve bazı bireysel özelliklerden bağımsızdı. Diyabetik popülasyonda aşı ile önlenebilir hastalıkların ciddi sonuçları hakkında çeşitli ortamlarda daha fazla destek ve bilgi sağlanması, COVID- 19’da olduğu gibi, önerilen diğer aşıların da uygulanma oranlarını artırabilir.

Anahtar Kelimeler: COVID-19 aşısı, diyabetes mellitus, aşı reddi

Frequency and Affecting Factors of COVID-19 Vaccine Hesitancy in Patients with Diabetes

Mehmet Ali Eren¹, Hüseyin Karaaslan¹, Sanem Gökçen Merve Kılınç¹, Veysel Altınyaprak², Gizem Ilgın Kaplan¹, Tevfik Sabuncu¹
¹Harran University, School of Medicine, Department of Endocrinology, Sanliurfa, Türkiye
²Harran University, School of Medicine, Department of Internal Medicine, Sanliurfa, Türkiye

Aim: While vaccines are the most important strategy in combating the COVID-19 epidemic, their effectiveness can be greatly affected by vaccine hesitancy. Diabetes mellitus is known as an immunecompromised condition, and COVID-19 is associated with an increased risk of morbidity and mortality in patients with diabetes mellitus. For this reason, the COVID-19 vaccine is strongly recommended for diabetic patients. This study investigated the social, demographic, and clinical factors affecting vaccination frequency and vaccine hesitancy in diabetics.
Material and Method: A cross-sectional study used a questionnaire to determine the demographic, social, and individual characteristics of the participants who were vaccinated or unvaccinated. Patients with diabetes mellitus and having the physical and mental capacity to answer the pre-prepared questions by face-to-face survey method according to the order of admission were included. There were two groups of participants: those who received the COVID-19 vaccination (Group 1=180) and those who did not (Group 2=26).
Results: The frequency of vaccination was 87.4%. A comparison of the vaccinated and unvaccinated groups did not show any significant differences in terms of gender, age, type, and duration of diabetes, smoking, insulin use, marital and educational status, living place, history of COVID-19, family members with COVID-19, and relatives who died due to COVID-19. Influenza vaccination rates were also significantly lower in the unvaccinated group than in the vaccinated group (7.7% vs. 26.1%, p=0.047).
Conclusions: Although the COVID-19 vaccination rates of our diabetic patients were higher than the general provincial rate, they were the same as in Türkiye, regardless of demographic, social, and individual characteristics. As evidenced by the COVID-19 experience, additional information and support regarding vaccination- preventable diseases could raise the rate of other recommended vaccinations among diabetic patients.

Keywords: COVID-19 vaccine, diabetes mellitus, vaccine hesitancy

Mehmet Ali Eren, Hüseyin Karaaslan, Sanem Gökçen Merve Kılınç, Veysel Altınyaprak, Gizem Ilgın Kaplan, Tevfik Sabuncu. Frequency and Affecting Factors of COVID-19 Vaccine Hesitancy in Patients with Diabetes. Kafkas J Med Sci. 2023; 13(3): 252-256

Sorumlu Yazar: Hüseyin Karaaslan, Türkiye

ARAÇLAR